Ostrów na Szlaku Książąt Mazowieckich

22.12.200916:05

Spotkanie na Zamku Królewskim w Warszawie w 580 rocznicę śmierci księcia Janusza I Starszego

Czy historia i tradycja mogą być elementami promocji i czy na przeszłości można zarabiać? W wielu krajach, ba , nawet już w wielu miejscowościach w Polsce, takie pytania uznano by za infantylne (w najlepszym wypadku) lub wręcz za elementarny brak wiedzy o mechanizmach marketingowych i rynkowych. Tam bowiem już od dawna historyczne lub etnograficzne wątki, są wizytówkami i wabikami ściągającymi turystów i przyjezdnych, a wynikające z tego wpływy, stanowią wcale pokaźny składnik budżetów. Można było się o tym przekonać w ubiegły wtorek 8 grudnia, podczas spotkania na Zamku Królewskim w Warszawie w 580 rocznicę śmierci najwybitniejszego władcy Mazowsza, ksiecia Janusza I Starszego. Organizatorami uroczystości, nad którymi honorowy patronat objął metropolita warszawski abp Kazimierz Nycz, byli: zarząd dzielnicy Warszawa Śródmieście, marszałek województwa mazowieckiego, burmistrz Góry Kalwarii oraz prezes Mazowieckiej Regionalnej Organizacji Turystycznej.

W spotkaniu udział wzięli między innymi: przedstawiciel prezydenta Lecha Kaczyńskiego Jacek Sasin, wicemarszałek województwa Ludwik Rakowski, burmistrz dzielnicy Śródmieście Wojciech Bartelski, burmistrz Góry Kalwarii Barbara Samborska, wybitny mediewista prof. Henryk Samsonowicz oraz kilkudziesięciu przedstawicieli władz samorządowych miejscowości leżących na Mazowszu, a związanych w różny sposób z osobami książąt mazowieckich. Ostrów reprezentowali przewodniczacy Rady Miasta Krzysztof Laska oraz doradca burmistrza ds. mediów Andrzej Mierzwiński. Średniowieczna oprawę uroczystości nadał koncert muzyki dawnej oraz pokaz tańców średniowiecznych w wykonaniu, znanego z udziału w tegorocznych Dniach Ostrowi, zespołu Ver Vetustatis, a także zbrojna asysta mazowieckiego rycerstwa. Kolejni mówcy przypomnieli postać księcia Janusza, zwanego często (i to nie bez racji) „mazowieckim Kazimierzem Wielkim”. Szczególnie dużo miejsca poświęcił mu w swoim liście skierowanym do uczestników spotkania, prezydent Lech Kaczyński. Uzupełnieniem prezydenckiego przesłania był krótki, ale wielce pouczajacy i dowcipny wykład prof. Samsonowicza. Obaj przypomnieli zasługi księcia dla rozwoju i umacniania Mazowsza, zasiedlanie przez niego wschodnich terenów księstwa, spostoszonych wieloletnimi najazdami Litwinów i Rusinów, a wcześniej Prusów i Jaćwingów. Książę zakładał na zgliszczach wsie i lokował miasta na, korzystnym dla mieszczan i sprzyjającym rozwojowi gospodarczemu, prawie niemieckim. Za jego też czasów rozpoczęła się droga Ostrowi do godności miasta. W drugiej połowie XIV wieku mała leśna osada leżąca w widłach strumieni Grzybówki i Ostrówki, została zamieniona w rozległą wieś czynszową na prawie chełmińskim, aby niebawem już z rąk jego wnuka Bolesława IV otrzymać w roku 1434 prawa miejskie. Kolejni książęta zabiegali o dalszy rozwój swoich miast ( jak np. przywileje księżnej Anny Mazowieckiej dla Ostrowi) i całego księstwa. Drugą częścią obchodów rocznicy śmierci księcia Janusza było nabożeństwo odprawione w archikatedrze św. Jana. Miało ono szczególnie uroczystą oprawę. Nawę główną zdobiły wielkie chorągwie z herbami książęcymi (takimi samymi jak w ostrowskim Grodzie) oraz odśpiewana została msza gregoriańska De Angelis. Po mszy, uczestnicy uroczystości zeszli do podziemia katedry, gdzie przy grobie księcia Janusza złożyli wieńce i odmówili modlitwę za zmarłych.
Dla upamiętnienia postaci i zasług dawnych władców mazowieckiej ziemi, a także dla wykorzystania historycznych i etnograficznych walorów Mazowsza w celach turystycznych, powstał Szlak Książąt Mazowieckich – wspólna inicjatywa Urzędu Marszałkowskiego i Mazowieckiej Regionalnej Organizacji Turystycznej. – Wiele miast i gmin zabiegało o to, żeby się znaleźć na tym Szlaku, gdyż z pewnością może być to bardzo dobry produkt turystyczny – stwierdził wicemarszałek województwa Ludwik Rakowski. Dodajmy, że Ostrów znalazła się tam w głównej mierze dzięki takim przedsięwzięciom z ostatnich lat, jak pomnik księżnej Anny Mazowieckiej (jedyny w kraju) oraz wybudowanie Grodu Książąt Mazowieckich i odwoływanie się do historii i tradycji, między innymi poprzez organizowanie corocznych Jarmarków Księżnej Anny. Istotne są także działania i programy skierowane do różnych grup mieszkańców oraz turystów, a także przedsięwzięcia sprzyjające budowaniu tożsamości lokalnej oraz integracji społeczeństwa przy wykorzystaniu tradycji historycznych, kulturalnych itd. Podana atrakcyjnie historia może być częścią wizerunku miasta, gminy lub całego regionu. Takie działania są wysoko oceniane (a miejmy nadzieję, że zostaną i docenione) przez samorząd województwa. Z informacji udzielonej przez wicemarszałka Rakowskiego wynika bowiem, że już niebawem mają zostać wprowadzone specjalne machanizmy dla samorządów terytorialnych, wspierające rewitalizację i odbudowę obiektów zabytkowych. – Z pewnością gminy i miasta leżące na Szlaku Książąt Mazowieckich będą mogły liczyć na nasze wsparcie – stwierdził wicemarszałek i dodał, że jest to tylko (i aż…) szansa, bo jak ją miasta wykorzystają, to zależy już od nich samych. Od przedstawicieli MROT-u dowiedzieliśmy się, że w roku przyszłym Szlak Książąt Mazowieckich wkroczy w etap pełnej realizacji. Są już pieniądze z Unii na jego promocję i oznakowanie. Jakaś część tych działań będzie dotyczyła Ostrowi i to jest ta szansa, o jakiej mówił wicemarszałek Rakowski.